Met dit boek proberen de auteurs de lezers aan te zetten tot meer beweging, evenwichtige voeding
en goede slaapgewoonten, drie pijlers van onze fysieke energie, die de basis vormt van ons mentaal,
emotioneel en spiritueel welbevinden. Een gezondheidscrisis van november 2021 en volgende bij de
hoofdauteur speelde hierbij een rol. De aanpak is wetenschappelijk gefundeerd, dus geen Tik Tok-
filmpje.
De auteurs laten hun ‘Ideale dag’ beginnen met tien minuten wandelen en enkele oefeningen, die
verder uitgewerkt worden in het hoofdstuk bewegen.
Bij de ‘Ideale voeding’ staan ze toe dat je het ontbijt overslaat bij periodiek vasten. Dat lijkt me alvast
een verkeerde vorm van vasten: ik vermoed dat menigeen dan over dag meer gaat snoepen. Over
slapen spreken ze vooral in een apart hoofdstuk en ze raden aan om met de wekker op te staan op
een vast uur. Bij ‘Breinkracht’ vermijden ze terecht smartphone en mails. Een korte koude douche is
er gelukkig bij. Voor de middag en namiddag adviseren ze opnieuw beweging, een lunch aan tafel
zonder scherm, een dutje van maximaal 20 minuten, geen koffie meer na 14 u en
ademhalingsoefeningen.
In de vooravond en avond zijn een wandeling en rekoefeningen nuttig. Zij vullen de helft van hun
bord met groenten en ze nemen een vast slaapschema, zonder tv of scherm. Ze raden aan om elke
avond een paar positieve ervaringen van de voorbije dag te noteren en een schema op te stellen met
de taken van de volgende dag.
Na deze inleiding komt het hoofdstuk ‘Bewegen’: liefst op alle momenten en alle plaatsen. Met
daarbij als afbeelding een oudere man met hond: de uitgever had een sportievere keuze mogen
maken. Zij adviseren om minstens een half uur per dag te bewegen en 2 tot 3 x per week nog eens 20
tot 30 minuten met iets hogere intensiteit. Voor een echte sporter is dat veel te weinig, maar dit is
een wetenschappelijk boek over gezondheid, niet over training.
Ze sommen de voordelen op voor lichaam en geest. Het helpt om langer gezond te leven. Belangrijk
is de juiste afwisseling van inspanning en herstel, de zogenaamde supercompensatie. Bij
onvoldoende herstel gaat de conditie achteruit en verhoogt het risico op virale infecties. Dit is ook zo
als de werkdruk te hoog ligt. Wie veel calorieën wil verbruiken, kan best lopen. Dan verbruik je
gemiddeld 950 calorieën per uur bij een gemiddelde van 15 km, tegenover 490 bij 30 km fietsen per
uur. Ze tonen ook de voor- en nadelen van ‘High Intensity Interval Training’. We lezen ook hoe we
spiermassa kunnen opslaan, ook voor wie ouder is dan 50. Wandelen hoeft niet per se 10.000
stappen te zijn. Ze leggen uit waar dat getal vandaan komt. Drie keer per dag tien minuten stevig
doorstappen is blijkbaar nuttiger, mits je over dag niet non-stop stilzit.
Ze vertellen ook over het Hadza-volk in Tanzania, dat ‘geboren is om te lopen’, maar bij de topatleten
zit geen enkele Hadza-loper, wel bij de Kalenjin in buurland Kenia. Maar het gaat om een studie over
een volk dat nog leeft als jager-verzamelaar en vanuit die optiek zijn de Hadza een volk dat hiervoor
onderzocht werd. Dat meer bewegen ook tot betere schoolresultaten leidt, is al vaak bewezen. De
auteurs leggen dat uit met de werking van de prefrontale cortex en andere delen van de hersenen.
Ze tonen veel begrip voor wie te weinig beweegt: er zijn nl. ook ‘beweeg-saboteurs’: velen voelen de
noodzaak niet aan, ze leggen verkeerde prioriteiten of ze krijgen blessures door te forceren.
Voeding is ook belangrijk: om 1 kilo vet te verbranden moet je 13 à 16 u joggen. Wie wil vermageren,
moet dus ook minder en anders eten. Stress, onvoldoende slaap en alcohol kunnen ook leiden tot te
veel eten en overgewicht. Obesitas komt het meest voor bij laagopgeleide en arme mensen. De
auteurs zijn mild voor de zwaargewichten: ze zeggen op basis van wetenschappelijke studies dat
afvallen geen kwestie van discipline is: genetische, socio-economische en medische componenten
spelen een belangrijke rol. Ze geven tips voor gezonde eet- en drinkgewoontes, stressmanagement,
bewegen, variatie in de voeding, vasten.
Slaap is een essentieel onderdeel, dat door onze samenleving ‘gesaboteerd’ wordt: ploegenarbeid,
de mentaliteit van ’work hard, play hard’, alcohol, cafeïne, het licht van schermen, stress.
Handlangers zijn bewegen, regelmaat, de juiste slaaphygiëne, een dutje van 20 à 30 minuten.
2
Breinkracht is het laatste aspect. Een jachtig leven zorgt voor stress, de vele sociale media ook.
Verder ook: denken dat iets negatief zal aflopen (‘nocebo’), te veel focussen op wat je niet (meer)
kunt, en eenzaamheid. Bij de handlangers zijn opnieuw bewegen, voeding, genoeg slapen, juist
omgaan met stress, genieten van wat je nog kunt, ademhalingsoefeningen, positief blijven.
De auteurs besluiten dat het realiseren van de ideale dag enige tijd vergt en dat je trots moet zijn op
elk stapje voorwaarts.
Beoordeling
De schrijvers zijn wetenschappelijk te werk gegaan, veel meer dan anderen in gelijkaardige boeken of
in modernere media. Hun wetenschappelijke uitleg is niet voor iedere lezer begrijpelijk, maar de kern
van de zaak wel. Hun eisen zijn eerder mild dan streng, zeker voor iemand die al levenslang een paar
uur per dag intensief sport en op zijn voeding, slaap en brein let. Ik zou eerder zeggen dat
onvoldoende bewegen en overgewicht eerder veroorzaakt worden door luiheid dan door ‘andere
prioriteiten’ en dat bij ‘work hard, play hard’ meestal de nadruk ligt op ‘play hard’. Maar mijn
veronderstellingen zijn niet wetenschappelijk onderbouwd.
Op het einde volgen de wetenschappelijke bronnen en een aantal boeken. Dit boek is voor velen
geschikt: sporters, bedrijfsmensen, iedereen die gezond wil leven en de velen die dit niet doen.
Eén detail: Juvenal (p. 77) moet Juvenalis zijn (58-138 n.C.), auteur van de ‘Satirae’, waarin hij met
alles en iedereen spotte, misschien zelfs met zijn ‘Mens sana in corpore sano’. Een degelijk Japans
merk van loopschoenen nam deze spreuk over als Animus Sanus In Corpore Sano (ASICS).
Referentie
De ideale dag
Hoe je van ochtend tot avond fit en vol energie blijft
Paul Van Den Bosch en Carolien Van Den Bosch
Uitgeverij Borgerhoff & Lamberigts, Gent, september 2022
Paperback, 230 pagina’s, 15 x 22 cm, tekeningen, bronnen, literatuur.
ISBN978-94-639-3774-0; € 24,99.
©Jef Abbeel, Turnhout, juni 2023 www.jefabbeel.be
