Joris Voorhoeve
Dit boek werd geschreven tussen november 2023 en april 2024. Het is een ode aan de dappere
Oekraïners die vechten voor hun en onze vrijheid. In 1991 kozen ze met 93% voor onafhankelijkheid.
Die werd door Rusland erkend in 1991, 1994 en 1996, maar niet meer sinds 2014. Sindsdien
veroorzaakte Poetin een half miljoen doden en zwaargewonden, voor 80% Russen (p. 9).
Voorhoeve legt uit hoe Poetin al vanaf 2000 van alles deed om Oekraïne weer onder zijn controle te
krijgen. De afzetting van president Janoekovitsj in 2014 door het voltallige Oekraïense parlement
bracht Poetin ertoe de Krim te annexeren en de separatisten in de Donbas te bewapenen.
Tijdens de grote oorlog van 2022-2024 bracht Rusland enorme menselijke en materiële vernielingen
aan en begingen de soldaten zeer veel oorlogsmisdaden, met goedkeuring van het Kremlin. Om zelf
genoeg soldaten te hebben, werd in de winter van 2024 zelfs de verwarming uitgeschakeld in de
gevangenissen, zodat de gedetineerden moesten kiezen tussen doodvriezen of gaan vechten (p. 25).
Door de oorlog maakte Poetin de verdeelde Oekraïners één (p. 29-30).
Voorhoeve interviewde 25 Oekraïners die slachtoffer werden van de oorlog. Journalist Tsapilenko
zegt dat Poetin zijn inval al voorbereidde vanaf de Oranjerevolutie van 2004: een democratisch
Oekraïne vormde een ideologische bedreiging. Tsapilenko was getuige van de Russische gruweldaden
in Boetsja, waar honderden burgers eerst gemarteld en dan gedood werden. Een leraar uit Boetsja
vertelt over de verkrachtingen, martelingen en de massamoord op 458 burgers in maart 2022 (p.
121-128). Vitaly Skakkun blies in februari 2022 een brug en zichzelf op om de Russen tegen te
houden. Een jongedame haalt gewonde soldaten van de slagvelden, met gevaar voor eigen leven.
Een 26-jarige Franse vrijwilliger is gehandicapt voor de rest van zijn leven. Een jonge Oekraïner mist
een arm en een been door de oorlog en zit nu in een rolstoel omdat zijn ruggengraat is gebroken.
Ex-parlementslid Boryslav Bereza voorspelt dat 10 à 12 miljoen Oekraïners naar Europa zullen
vluchten als Rusland wint (p. 65). Slechts 15 à 20% van de Polen en minder dan 30% van de Duitsers
is bereid weerstand te bieden als Rusland hun land binnenvalt. Bereza voorspelt dat Rusland ook
naar West-Europa zal oprukken, want het beschouwt het Westen als schuldige voor de instorting van
de Sovjet-Unie (p. 68). Hij heeft ook kritiek op Zelensky, die Zaloezjni ontsloeg en verving door Sirskii,
die eigenlijk een Rus is. Een Russische Kozak, die meevecht met Oekraïne, voorspelt dat de oorlog zal
overslaan naar de Europese Unie (p. 105-110). Er is ook een eenheid uit Belarus die meevecht met
Oekraïne. Een vrijwilliger vertelt dat de oorlog zal eindigen met onderhandelingen, maar dat
Donetsk, Loegansk en de Krim dan terug bij Oekraïne moeten komen. Een andere vrijwilliger, vader
van drie kinderen, verloor beide armen. We krijgen ook een lovend portret van Zelensky, de man van
het jaar 2022 (p. 139-146). Een Britse vrijwilliger werd na de verwoesting van Marioepol door de FSB
gemarteld en uitgehongerd. Een Oekraïner werd door dezelfde FSB zodanig gemarteld en
uitgehongerd, dat al zijn organen definitief beschadigd zijn, dat hij van 110 naar 62 kilo ging en van
1m93 naar 1m86. Hij blijft wel strijdvaardig oproepen om de Russen tegen te houden.
Voor en na die 25 interviews staan enkele artikelen van Voorhoeve zelf met een verantwoording van
zijn boek, een te korte schets van Oekraïne, de aanwezigheid van het fascisme in de Russische
regering, de vele leugens van Poetin over Oekraïne, het belang van Oekraïne voor Europa en tien
redenen om Oekraïne te steunen. Hij noemt 18 Nederlandse instanties die hulp organiseren (p. 246).
Vele getuigen en ook Voorhoeve zelf roepen de Europeanen en de Amerikanen op om meer steun te
geven en ze waarschuwen dat Poetin verder zal oprukken als Oekraïne verslagen wordt.
Beoordeling
Dit boek is geschreven in een voor iedereen toegankelijke taal. Het is vooral een oproep tot meer en
tot blijvende steun aan een land in nood.
2
Soms staan er detailfouten in: de Oranjerevolutie was in 2004/2005, niet in ‘2008’ (p. 82).
Chroesjtsjov was geen ‘Oekraïner’ (p. 212), maar een etnische Rus, geboren in Kalinovka, regio
Koersk. Hij fungeerde wel als partijchef van Oekraïne en liquideerde er ruim 55.000 mensen tijdens
de zuiveringen. Rusland telt meer dan ‘24’ volkeren (p. 217): eerder 155! Oekraïne had in 1991 geen
‘43’ miljoen inwoners (p. 219), maar 52 miljoen: 9 miljoen waren al geëmigreerd om economische
redenen vóór 2022. Bij de aanbevolen literatuur mis ik: Stanislav Asejev, Het concentratiekamp in de
Paradijsstraat (2022). Het gaat over één van de folterkelders van de Russen in Oost-Oekraïne. Het
kaartje op p. 22 toont veel te weinig plaatsnamen.
Nog een paar zetfoutjes: ‘doktor’ (p. 86) moet doctor zijn; ‘Augustus’ (p. 101) is augustus; ‘resident’
(p. 213) is president. Een inhoudstafel ontbreekt.
Referentie
Joris Voorhoeve,
Ware moed.
De strijd van Oekraïners.
Uitgeverij Aspekt, Soesterberg, mei 2024
Paperback, 248 pagina’s, 23 x 15 cm, kaartje, foto’s, noten.
ISBN 978-94-648-7187-6; € 24,95.
©Jef Abbeel, augustus 2024 www.jefabbeel.be
コメント