Uitzonderlijk diplomatenleven

Theo L.R. Lansloot

Deze memoires werden door de familie uitgegeven kort na het overlijden van de auteur (1931-2020).

De volgorde is keurig chronologisch, vanaf zijn jeugd tot zijn laatste werkdag. Hij legt ook uit welke

belangrijke rol zijn vrouw speelde in zijn carrière en welke taken een diplomaat heeft. In de

diplomatie overheerste het Frans: in 1951 waren er 269 Franstalige diplomaten tegenover 49

Nederlandstalige en hoe hoger in rang, hoe minder Vlamingen. Er waren toen dus nul Vlaamse

ambassadeurs. En de verslagen naar de minister van Buitenlandse Zaken moesten in het Frans

opgesteld zijn, zeker tijdens Spaak.

In 1966 bracht Hendrik Fayat hier verandering in: het werd stapsgewijs 50/50, nooit 60/40. Lansloot

was een ‘Fayat-boy’, destijds een spotnaam voor de nieuwe Vlaamse diplomaten. Lange tijd moesten

kandidaat-diplomaten een moeilijk examen afleggen. Karel De Gucht veranderde dat helaas, zodat

politici hun mannetjes konden benoemen zonder examen.

De eerste post van Lansloot was Teheran. Daar was in 1967 geen enkele vrouw gesluierd. De

revolutie tegen de sjah in 1979 werd ook gesteund door president Carter. Hij werd beloond met de

gijzeling van de 63 Amerikaanse diplomaten: pas na 444 dagen kwamen ze vrij in 1981.

Na Iran volgde Washington en dan Cairo (1972-73). Daar kwamen ze in een gebouw terecht dat na de

moord op Lumumba in 1961 verwoest was. De beschrijving van het gedrag van Egyptische mannen

tegenover zijn dochter en zijn vrouw is de moeite om te lezen. Akeliger is het verhaal over de

gijzeling van en de moord op twee Amerikaanse en één Belgische diplomaat in Khartoem (Soedan)

door Zwarte September, een Palestijnse terreurgroep. Lansloot mocht er gaan bemiddelen en nadien

werd hij daar ambassadeur. Zijn zoon en dochter studeerden ondertussen aan het UWC, United

World College of the Atlantic in Wales, waar ook Willem-Alexander en prinses Elisabeth studeerden.

De volgende post was Centraal-Amerika (1977-1982): Guatemala, El Salvador, Honduras, drie

gevaarlijke landen. In El Salvador maakte hij kennis met Mgr. Romero, die in 1980 vermoord werd.

Drie missionarissen van Scheut werden er in 1980/81/82 ook vermoord: Walter Voordeckers, Ward

Capiau, Serge Berten. De daders gingen vrijuit tot 2023.

Daarna mocht hij naar de VN in New York. Daarvan zegt hij terecht dat ze nog geen enkele ernstige

kwestie heeft opgelost. Als voorbeelden geeft hij de opdeling van Palestina in twee staten, de

Verklaring van de Rechten van de Mens: de islamitische landen hanteren hun eigen sharia-verklaring

van Cairo 1993 en het migratiepact van Marrakesh.

Van 1986 tot 1988 was hij adviseur van premier Martens. Hij vertelt over de vete tussen Martens en

Tindemans en over de huwelijken van Martens en Kohl. Hij citeert professor Paul Collier: de Brexit is

een gevolg van het noodlottig immigratiebeleid van Merkel (p. 124-125). Lansloot had goede

contacten met de koningen Boudewijn, Albert en Filip. Dat belet hem niet de kostprijs van de

monarchie te vermelden: ‘36 miljoen in 2019, los van de vliegreisjes van Mathilde’.

Tussen 1988 en 1990 verbleef hij in de DDR. Hij zag hoe het land goed functioneerde voor de elite,

maar niet voor de rest van de bevolking, hoe iedereen overal afgeluisterd werd, ook hij, hoe de Muur

ontstaan was zonder Westers protest, hoe het eindigde met het land en met Honecker (p. 151-157).

Van 1991 tot 1994 was hij ambassadeur bij de OESO in Parijs, van 1994 tot 1996 bij de Raad van

Europa in Straatsburg. Op 1 december 1996 eindigde zijn diplomatieke loopbaan.

Op het einde vernemen we waarom zijn loopbaan ongewoon was. Eén factor was: de gevaarlijke

landen (Soedan en Midden-Amerika) of 10 jaar leven met lijfwachten om je heen. Een andere was

dat zijn kinderen al op 15-16 jaar het huis uitgingen omdat Engelstalige diploma’s niet erkend werden

in België. Raar is dan wel dat ze naar het Engelstalige UWC gingen (p. 182). Blijkbaar werd dat

diploma wel erkend door de KULeuven.

Een derde is zijn inzet voor de vernederlandsing van de diplomatie, die voorheen vooral Franstalig

was. Hij betreurt dat zowel in Nederland als in Vlaanderen weinig gedaan wordt om het aanzien van

het Nederlands overeind te houden en dat het Amerikaans Engels overal de bovenhand krijgt.

Beoordeling

Dit boek leest heel aangenaam en is goed verstaanbaar voor een ruim publiek. Het geeft een goed

beeld van het leven van een diplomaat die zijn taak ernstig opnam en ook zijn gezin belangrijk vond.

2

We krijgen ook geschiedkundige, politieke, economische en maatschappelijke informatie over de

landen en de instellingen waar hij mocht werken. En hij uit kritische bedenkingen over het gedrag

van een aantal Belgische en buitenlandse politici, diplomaten en militairen, vaak zaken die niet in de

kranten stonden. Hij beweert ook dat de Congolese arbeiders in de kobaltmijnen gegeseld worden

door de Chinese exploitanten en dat niemand daar iets op zegt (p. 123). Eén detail: op p. 109 zegt hij

dat China sinds 1949 in de Veiligheidsraad zit, maar van 1946 tot 1971 was dat Taiwan.

Een boeiend boek!

Referentie

Uitzonderlijk diplomatenleven.

Theo L.R. Lansloot

Uitgeverij De Boekenmaker, Lubbeek, juni 2020

192 pagina’s, € 25 + port

ISBN 978-90-828-0445-4

©Jef Abbeel, Turnhout februari 2023